تله ای برای تحلیلگر بنیادی

تله ای برای یک تحلیلگر بنیادی

یک تحلیلگر بنیادی چگونه سهام مناسب را شناسایی می کند

یک تحلیلگر بنیادی همیشه با بررسی صورت های مالی و عوامل اثر گذار بر وضعیت سودآوری شرکت ها اقدام به شناسایی شرکت های مناسب برای سرمایه گذاری می کند تا اطمینان کافی بدست آورد که شرکتی را که برای سرمایه گذاری انتخاب کرده ، شرکت مناسبی است.

در واقع تحلیل بنیادی مطالعه عوامل ریشه ای و اصلی است که ماهیت اقتصاد، بخش های صنعتی و شرکت ها را تحت تاثیر قرار می دهد و هدف از آن مانند دیگر تحلیل ها، پیش بینی حرکت های آینده قیمت و کسب سود از آن است.

حال فرض کنید شما بعد از بررسی و تحلیل شرکتی را پیدا کرده اید که در حال حاضر وضعیت بنیادی مناسبی دارد.این شرکت صورت های مالی خوبی دارد، سابقه سودآوری آن در گذشته مناسب بوده است و بر اساس تحلیل هایی که انجام داده اید انتظار افزایش سودآوری و رشد قیمت آن را دارید و در نتیجه سهام آن را می خرید.

اما بعد از چند وقت یک گزارش عملکرد از شرکت منتشر می شود که نشاندهنده عملکرد ضعیف شرکت است،حال رفتار شما در قبال این شرکت چیست؟

اینجا همان تله ای است که برای خیلی از تحلیلگران اتفاق می افتد.طرف صحبت این مقاله بیشتر افرادی هستند که با تجزیه و تحلیل بنیادی سهمی را خریداری می کنند ولی به دلایلی که در ادامه درباره آنها صحبت می کنیم ممکن است درگیر این تله شوند.

در ادامه شاید دچار برخی رفتارهایی شوند که در نهایت منجر به ضرر کردنشان شود.خیلی از مواقع اتفاق می افتد که فردی که به تجزیه و تحلیل و بررسی صورت های مالی شرکت ها تسلط دارد به خاطر برخی رفتارها دچار زیان شود و در عوض عده ای که اطلاعات کمتری دارند فقط به خاطر واکنش سریعتر به اطلاعات جدید، نتایج بهتری بدست بیاورند.

به همین دلیل قصد داریم در این مقاله درباره یکی از رفتارهایی که برخی سرمایه گذاران خصوصا افرادی که با تجزیه و تحلیل بنیادی سهمی را خریداری می کنند صحبت کنیم.

در جواب سوالی که در ابتدا مطرح شد احتمالا شما می گویید که اگر سهامدار شرکت بودید با مشاهده عملکرد ضعیف آن اقدام به فروش سهام خود می کردید.

اما در عمل ثابت شده که درصد بسیار زیادی از افرادی که واقعا سهامدار شرکت هستند و مخصوصا آن هایی که با بررسی و تحلیل سهام شرکت را خریداری کرده اند گرفتار این تله می شوند و هنگامی که با گزارش عملکرد ضعیف شرکت مواجه می شوند،این کار را نمی کنند و همچنان سهام خود را نگه می دارند.

در واقع آنها برای تحلیلی که قبلا انجام داده اند تعصب می ورزند و نقش اطلاعات جدید منتشر شده را نادیده می گیرند،غافل از اینکه همین اطلاعات جدید هستند که وضعیت آینده شرکت را مشخص می کنند نه اطلاعات و تحلیل های گذشته .

ما به این دلیل نام تله را انتخاب کرده ایم که اکثر موارد افراد ناخواسته و غیر ارادی این کار را انجام می دهند.در علم روانشناسی به این رفتار دیرپذیری گفته می شود.

تحقیقات نشان داده که درصد بسیار زیادی از افرادی که واقعا سهامدار شرکت هستند و مخصوصا آن هایی که با بررسی و تحلیل سهام شرکت را خریداری کرده اند هنگامی که با گزارش عملکرد ضعیف شرکت مواجه می شوند،اقدام به فروش نمی کنند و همچنان سهام خود را نگه می دارند.

این تله چگونه تحلیلگران را گرفتار می کند؟

دیرپذیری (conservatism) در واقع یک واکنش ذهنی است که باعث می شود افراد برای پیش بینی ها و دیدگاه های قبلی خود اعتبار بیشتری قائل شوند ، در نتیجه اطلاعات جدید را نادیده می گیرند و یا کمتر از حد لازم به آن واکنش نشان می دهند و به جای اقدام بر اساس اطلاعات جدید ، تصورات و ذهنیت های قبلی خود را حفظ می کند.

اگر شرکتی گزارش جدیدی منتشر کند که نسبت به گزارش های قبلی آن شرکت ضعیف تر باشد(مخصوصا شرکت هایی که در گذشته در بیشتر مواقع عملکرد خوبی داشته اند)،دیرپذیری باعث می شود که سهامدار به سختی به این اطلاعات جدید واکنش نشان دهد.

او سعی می کند تصورات و ذهنیت های قبلی خود را حفظ کند، در نتیجه سهم خود را نگهداری می کند و با گذشت زمان که به این نتیجه می رسد که واقعا وضعیت شرکت دچار ضعف شده است سهام خود را با زیان به فروش می رساند.

جیمز مانتینر نویسنده کتاب“دانش مالی رفتاری،نگاهی با بازارها و تصورات غیر عقلانی” می گوید : دلیل این نوع رفتار این است که از نظر روانشناسی افراد مایلند مصرانه به یک نظر و یا پیش بینی که در ذهن آنها جاافتاده است،پایبند باشند و برای آنها سخت است که دید خود را به سرعت تغییر دهند و اگر هم تغییری رخ دهد بسیار آهسته خواهد بود.

نتیجه این می شود که افرادی که وضعیت یک شرکت را تحلیل کرده اند،زمانی که رویداد منفی جدیدی در رابطه با آن شرکت رخ می دهد با تاخیر آن را در پیش بینی های خود اعمال می کنند و حتی در برخی موارد پس از انتشار اطلاعات جدید همچنان به پیش بینی های قبلی خود وفادار می مانند.

دیرپذیری به چه شکل هایی در رفتار سهامداران بروز پیدا می کند؟

حالت اول : تکذیب اخبار و شایعه های مثبت از طرف شرکت

یکی از حالت هایی که دیرپذیری در سهامداران بروز پیدا می کند،در هنگام منتفی شدن یک رویداد مثبت اعلامی مثبت از طرف شرکت است.به طور مثال شرکت در گذشته گزارش هایی داده که در صورت وقوع می تواند اثرات مثبتی بر سودآوری آن داشته باشد،اخباری از قبیل افتتاح یک خط تولید جدید،افزایش سرمایه،فروش زیرمجموعه ها و …

این اخبار مثبت شرکت باعث افزایش تقاضا و در نتیجه قیمت سهام شرکت می شود. ولی بنا به دلایلی این اتفاق مثبت لغو می شود،ولی پس از اعلام لغو این گزارش دیرپذیری باعث می شود که سهامدار همچنان به برداشت خوشبینانه اش از تغییر و تحولات مثبت در شرکت ادامه دهد.

بنابراین او نمیتواند به درستی براساس اطلاعات جدید اقدام به فروش سهام خود کند و در نتیجه با گذشت زمان شاهد کاهش ارزش سهام خود خواهد شد.

اگر شرکتی یک خبر خوب اعلام کند ولی بعد از مدتی به دلایلی این خبر منتفی شود،دیرپذیری باعث می شود سهامدار همچنان به برداشت خوشبینانه خود از تغییر و تحولات مثبت شرکت ادامه دهد و نتواند بر اساس اطلاعات جدید به درستی رفتار کند

حالت دوم : واکنش دیر به اطلاعات جدید

این حالت زمانی اتفاق می افتد که سهامدار به اخبار منفی شرکت واکنش نشان می دهد ولی در اثر دیرپذیری این واکنش بسیار آهسته خواهد بود.

مثلا گزارش جدید شرکت نشاندهنده عملکرد ضعیف است،ولی سرمایه گذار دیرپذیر همچنان اعتبار بیشتری برای پیش بینی قبلی اش که شرکت چشم اندازهای مطلوبی دارد،قائل است و در فروش سهم تعلل می کند.

در واقع فرد سرمایه گذار در این هنگام دچار یک تضاد بین تحلیل های قبلی خود و اطلاعات منتشر شده جدید می شود و نمی تواند تصمیم را بگیرد که کدام درست است.

در اینجا دیرپذیری فرد باعث می شود که او در ابتدا اطلاعات جدید را که اهمیت بیشتری نسبت به اطلاعات گذشته دارند نادیده بگیرد.ولی با گذشت زمان و بررسی بیشتر متوجه تغییر در وضعیت شرکت می شود ولی در زمانی اقدام به فروش سهام خود می کند که زیان کرده است.

حالت سوم : کمبود اطلاعات و دانش مالی

این حالت از دیرپذیری در زمان کمبود اطلاعات مالی اتفاق می افتد.به طور مثال فرمولی جدید برای محاسبه بهای تمام شده مواد اولیه شرکت اعلام می شود(مثل فرمول جدید محاسبه نرخ خوراک شرکت های پتروشیمی) که دارای پیچیدگی هایی است.

در این مواقع بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل اینکه محاسبه سودآوری جدید شرکت کمی پیچیده می شود،ممکن است راه آسانتر را انتخاب کنند،یعنی صورت مسئله را پاک کرده و به پیش بینی های قبلی درباره سودآوری شرکت اکتفا می کنند،در نتیجه ممکن است سودهای احتمالی آینده شرکت را از دست بدهند و یا اگر سهامدار باشند و این اتفاق جنبه منفی برای شرکت داشته باشد در آینده دچار زیان شوند.

برای اینکه گرفتار این تله نشویم چه باید کرد؟

متاسفانه یکی از ویژگی های ذاتی انسان این است که به دانسته ها و اطلاعات و همچنین پیش بینی های خودش بهایی بیش از اندازه می دهد.

این مسئله در بازار بورس زمانی نمود پیدا می کند که اطلاعات جدیدی(چه مثبت و چه منفی) درباره شرکت و یا صنعتی منتشر می شود و بسیاری از تحلیلگرانی که در گذشته تحلیلی از آن شرکت یا صنعت داشته اند،این اطلاعات را به دلیل دیرپذیری با تاخیر در تحلیل های خود لحاظ می کنند.

در واقع ما به طور ذاتی در ناخودآگاه خود نمی خواهیم در ابتدای کار بپذیریم که نتیجه پیش بینی و تحلیل ما اشتباه می شود و ممکن است تغییر کند.

در نتیجه قسمت زیادی از روند حرکتی آن سهم یا صنعت را از دست می دهیم.

دیرپذیری یک واکنش تقریبا غیرارادی است و برای جلوگیری از آن فقط باید برای خود چند ضابطه ایجاد کنیم و به آن ها عمل کنیم:

هنگامی که اطلاعات جدیدی منتشر می شود(از قبیل اطلاعات در زمینه اقتصاد کلان کشور،سیاست های دولت،وضعیت محصولات و یا مواد اولیه یک صنعت خاص،قیمت های جهانی و ….) هیچگاه در ابتدا این اطلاعات را بدون بررسی اولیه بی اثر و یا کم اثر قلمداد نکنید.

خاصیت تحلیل بنیادی این است که اثر خود را به مرور و در آینده نشان می دهد و شما می توانید با کمی صرف وقت و انجام بررسی های جدید از دیرپذیری سایر سرمایه گذاران به نفع خودتان استفاده کنید،چه برای اطلاعات منفی چه برای اطلاعات مثبت.

به یاد داشته باشید که در بازارهای مالی اطلاعات جدید حرف اول را می زنند و ما سرمایه گذاران برای آینده شرکت ها پول می پردازیم نه برای گذشته آن ها.در نتیجه همیشه اطلاعات جدید با اهمیت تر از اطلاعات و تحلیل های گذشته است.

آیتم های اصلی اطلاعات جدیدی را که منتشر شده اند مشخص کنید و از خود بپرسید این اطلاعات چگونه می تواند پیش بینی های قبلی من را تحت تاثیر قرار دهد؟ و اینکه آیا این آیتم ها واقعا پیش بینی قبلی را تحت تاثیر قرار می دهد یا نه؟